Agresja u osób nadmiernie spożywających alkohol
Medycznie udowodniono, że już niewielka ilość spożytego alkoholu może mieć negatywny wpływ na zachowanie i czas reakcji człowieka, niezależnie od czasu ekspozycji na alkohol (osoby pijące regularnie, osoby pojące okazjonalnie). Konsekwencją spożywania alkoholu jest upośledzenie funkcji nerwowych człowieka. Taka osoba odczuwa chwiejność
i labilność emocjonalną, a także w inny sposób zaczyna definiować swoje otoczenie.
Agresja u osób pijących
Często jest tak, że człowiek w momencie wytrzeźwienia zaczyna żałować wielu swoich zachowań, jakie popełnił w trakcie upojenia alkoholowego. Niektóre osoby, zarówno kobiety jak i mężczyźni, podatni są na wzmożone reakcje agresywne, stosują przemoc zarówno fizyczną jak i psychiczną, są skłonne do niszczenia mienia. Ma to związek ze wrodzonymi skłonnościami do agresji, gdzie odpowiedzialne za występowanie omawianych zachowań są zachodzące zmiany odbywające się pod wpływem nadmiernej ilości alkoholu we krwi na ośrodkowy układ nerwowy ze szczególnym uwzględnieniem mózgu. Co ciekawe, zachowania agresywne mogą wystąpić również u osoby, która nie przejawia skłonności do agresji, ale wykazuje trudności w przewidywaniu swoich czynów. Inaczej mówiąc, osoby spontaniczne, beztroskie bardzo często zachowują się irracjonalnie w stanie upojenia alkoholowego.
Alkoholizm u ofiar przemocy
Reakcją ofiary na przemoc może być sięgnięcie po nadmierną ilość alkoholu w celu poradzenia sobie z zaistniałą trudną sytuacją. W ten sposób relaksują się oraz próbują zapomnieć o problemach. Są to osoby z grupy, której również zaleca się podjęcie leczenia psychologicznego. W ten sposób nabywają nowych kompetencji społecznych oraz wyposażają się w narzędzia warunkujące im normalne życie.
Wpływ alkoholu na mózg człowieka
Po spożyciu alkoholu zmienia się zachowanie danej osoby ze względu na upośledzenie pracy mózgu. Osoba będąca pod wpływem substancji alkoholowych ocenia sytuację w sposób błędny, wykazuje brak kontroli zachowania, które bardzo często jest irracjonalne, np. często łamane są ogólnie przyjęte zasady zachowania społecznego, takie jak prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu, akty wandalizmu, zniszczeń mienia, awanturowanie się. Inne, typowe zachowania i reakcje alkoholików są następujące:
- Wykazywane trudności w nawiązywaniu relacji z innymi osobami,
- Impulsywność,
- Obniżone poczucie własnej wartości,
- Stała potrzeba atrakcji, adrenaliny oraz zabawy,
- Labilność emocjonalna,
- Nerwowość, rozdrażnienie,
- Wybuchowość temperamentu,
- Irracjonalne zachowania, podejmowanie nieprzemyślanych decyzji,
- Poczucie bezkarności.
Alkohol wywołuje u ludzi nieuzasadnione zachowania, w tym agresję. Bardzo często wywołana jest ona gwałtownym wybuchem emocji oraz braku poprawnej oceny sytuacji. Bardzo często takie osoby bezpodstawnie i subiektywnie odczują zagrożenie, zazdrość, a nawet prowokację, co potęguje gwałtowne i impulsywne reakcje. Zaburzona zostaje również tzw. uczuciowość wyższa, czyli odczuwanie empatii oraz moralności. Zazwyczaj osoby mające problem z alkoholem nie są świadome, jak bardzo swoim zachowaniem krzywdzą innych ludzi.
Wysoki poziom testosteronu a agresja
Alkohol upośledza równowagę hormonalną. Wysoki poziom testosteronu prowadzi do zwiększonych skłonności agresywnych zachowań. W innych przypadkach spożycia napoju wysokoprocentowego obniża się poziom serotoniny będącej neuroprzekaźnikiem w mózgu. Inhibituje ona zachowania, a jej obniżona aktywność determinuje pobudliwość oraz drażliwość, czego naturalną konsekwencją jest brak samokontroli oraz podejmowanie irracjonalnych decyzji.
Czynniki powodujące agresję
Zdarza się, że spożywanie alkoholu nie wpływa bezpośrednio na występowanie agresywnych zachowań u osoby uzależnionej. Inną sytuacją jest moment, kiedy osoby chore na chorobę alkoholową spodziewają się wystąpienia szeregu różnych zachowań, a wypity alkohol dodaje im odwagi. Krzywdzący jest fakt, iż mężczyźni często oczekują od kobiet spożycie alkoholu, np. w miejscach publicznych lub podczas randek, ponieważ traktują je jako bardziej otwarte na doświadczenia seksualne. Kobieta narażona jest w ten sposób na różne nieprzyjemności i sytuacje niebezpieczne, takie jak gwałt, ponieważ mężczyzna, często również pod wpływem alkoholu może wykazać się agresją spowodowaną odmową kobiety oraz swoimi własnymi mylnymi oczekiwaniami.
Do innych czynników wpływających na wzrost agresji zalicza się:
- Podłoże genetyczne,
- Zaburzenia osobowości oraz choroby psychiczne
- Złe wzorce zachowań wynikające ze sposobu wychowania,
- Negatywne środowisko pierwotne i wtórne
- Przeżyte traumy z dzieciństwa,
- Uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego ze szczególnym uwzględnieniem wadliwej pracy mózgu.
Warto podkreślić znaczenie doświadczeń z dzieciństwa na późniejsze nadużywanie alkoholu przez osoby dorosłe. Zazwyczaj osoby uzależnione od alkoholu przyznają się do bycia świadkiem lub ofiarą przemocy, najczęściej domowej, gdzie w rodzinie występował problem choroby alkoholowej. Zazwyczaj w takim domu alkoholikiem był ojciec, który pod jego wpływem stosował przemoc fizyczną i psychiczną wobec swojej żony oraz dzieci. Nie bez powodu w literaturze psychologicznej oraz pedagogicznej coraz więcej mówi się o syndromie DDA, czyli Dorosłych Dzieci Alkoholików oraz o formach pomocy takim ludziom. U podstaw ich traum oraz późniejszych doświadczeń, w tym z nadmiernym spożyciem alkoholu jest powielanie negatywnych wzorców z domu rodzinnego. Zazwyczaj działanie to jest nieuświadomione, mimo szczerej chęci zmiany swojego postępowania.
Zdarza się równie, że zachowania agresywne pojawiają się u osób, które miały komplikacje okołoporodowe, których efektem było uszkodzenie układu nerwowego.
Agresja u osób pijących sporadycznie
Ciekawym zjawiskiem jest to, że alkohol może wywoływać zachowania agresywne u osób, które nie posiadają choroby alkoholowej, a spożywają alkohol jedynie jak jest większa okazja, od święta. Najczęściej występuje to w sytuacji, kiedy ktoś sięga po napój wysokoprocentowy w celu dodania odwagi, a dana osoba planuje rozpocząć bójkę lub wszcząć awanturę. Alkohol w tym przypadku jest narzędziem pozbywającym daną osobę wszelkich zahamowań.
Agresja u trzeźwiejących alkoholików
Należy pamiętać, że alkoholikiem jest się do końca życia, niezależnie od stałego przebywania w trzeźwości. Alkoholik, który dąży do życia w abstynencji bardzo często posiada nieuświadomione poczucie winy za wyrządzone w przeszłości krzywdy bliskim osobom. Podczas leczenia mogą wykazywać się zmożoną złością lub atakami na członków rodziny. Inną przyczyną agresywnych zachowań jest kompensacja, definiowana jako mechanizm obronny, polegający na wynagradzaniu siebie za braki lub defekty. Warto również podkreślić fakt obniżania autorytetu w oczach członków rodziny alkoholika w sytuacjach upokarzających osobę chorą. Bardzo często w takim przypadku osoba uzależniona stosuje przemoc fizyczną oraz psychiczną w celu zademonstrowania własnej siły oraz poczucia wyższości, próbując w ten sposób poczuć się lepiej, całkowicie nie zwracając uwagi na cierpienie rodziny.
Podstawowym narzędziem w kontaktach z alkoholikiem jest asertywność, jednak nie zawsze jest ona skuteczna. Należy określić konkretne granice, omówić zachowania, które chce się wyeliminować z repertuaru osoby uzależnionej, a także przedstawić konsekwencje łamania ustalonych norm i zasad. Niemniej jednak, bardzo trudno wykazać się asertywnością
i pewnością siebie w momencie, kiedy przez lata było się ofiarą przemocy. Dobrym sposobem radzenia sobie z agresją alkoholików jest skorzystanie z fachowej pomocy psychologów, psychiatrów, a nawet warto rozważyć skorzystanie z oferty ośrodków leczenia choroby alkoholowej. Pierwszym krokiem do podjęcia walki z uzależnieniem jest uświadomienie alkoholikowi jego problemów z uzależnieniem, a także przedstawienia mu zachowań i ich skutków do jakich doprowadza agresja.
Odtruwanie alkoholowe – pierwszy krok do walki z alkoholizmem
Inną metodą niwelowania skutków choroby alkoholowej jest zaproponowanie odtrucia alkoholowego. Mimo, iż jest to metoda, która nie wyleczy nałogu, jest ona powszechnie stosowana oraz opisywana jako przydatna. Jest to jeden z pierwszych kroków podejmowanych przez osoby uzależnione na drodze do trzeźwości. Detoksykacja jedynie przygotowuje organizm do dalszej walki z nałogiem poprzez jego oczyszczenie z toksyn oraz resztek alkoholu. Toksyny są o tyle szkodliwe, że zaburzają gospodarkę wodno-elektrolitową. Pod wpływem spożywania alkoholu obniża się poziom jonów potasu, magnezu oraz sodu. W celu podjęcia normalnego funkcjonowania fizycznego przez organizm należy dążyć do uzyskania niezbędnej równowagi organizmu, czyli homeostazy.
Aby proces detoksykacji był bezpieczny dla pacjenta, nie należy wykonywać jej na własną rękę w warunkach domowych. Konieczne jest pojęcie współpracy ze specjalistami w szpitalach lub ośrodkach leczenia uzależnień, ponieważ posiadają oni niezbędną wiedzę, doświadczenie oraz kwalifikacje w tej dziedzinie. Potrafią oni indywidualnie dopasować proces oczyszczania do potrzeb oraz możliwości pacjenta. Za pomocą odtrucia organizmu, pacjent odczuwa szybszą ulgę podczas głodu alkoholowego – przyjmuje się, że takie symptomy jak bóle głowy, nudności, drżenie mięśni, itp. szybciej ustępują poprzez skorzystania z detoksu.
