Choroba alkoholowa polega na uzależnieniu psychicznym i fizycznym od napojów procentowych. Objawia się to silną potrzebą natury emocjonalno-psychicznej, skłaniającą daną osobę do sięgania po alkohol, co bezpośrednio przekłada się na subiektywne odczuwanie samopoczucia. Z kolei uzależnienie fizyczne można rozpoznać poprzez podwyższoną tolerancję alkoholową, a także utratę kontroli nad swoim zachowaniem względem wypijanego alkoholu. Alkoholizm ma swoje miejsce w światowej klasyfikacji chorób. Jest to spowodowane tym, iż warunkuje on nieprawidłowe funkcjonowanie organizmu. Efektem takiego stanu rzeczy jest znaczne pogorszenie zdrowia, co finalnie może warunkować przedwczesną śmierć.
Objawy alkoholizmu
Człowiek uzależniony bardzo często alkohol pije w samotności, ukrywając swoje nawyki i nałogi przed osobami trzecimi. Równie częstą praktyką jest rozpoczynanie dnia od porcji alkoholu.
Oprócz potrzeby picia alkoholu i zwiększonej tolerancji na alkohol, można wymienić również inne charakterystyczne objawy uzależnienia. Dla wyjaśnienia, wspomniana wcześniej potrzeba to nic innego jak głód alkoholowy. W praktyce nawet krótkie przerwy w piciu alkoholu wywołują dyskomfort, zmuszając człowieka do zaspokojenia potrzeby. To, co obowiązkowo należy wyszczególnić to zespół abstynencyjny. Alkoholik podejmując spontaniczną decyzję o odstawieniu alkoholu lub zmniejszeniu jego dawki naraża się na wystąpienie szeregu nieprzyjemnych dolegliwości, do których zaliczają się między innymi: gwałtowne zmiany ciśnienia, nieprawidłowy rytm pracy serca, ból głowy, drgawki i drżenia, mdłości, wymioty, biegunka, nadmierne pocenie się, nadwrażliwość na bodźce z zewnętrz (np. dźwiękowe, wzrokowe), rozdrażnienie, lęk, problemy ze snem. Warunkiem przerwania złego samopoczucia jest sięgnięcie po alkohol i jego spożycie.
Kolejną cechą charakterystyczną alkoholizmu jest zaburzenie kontrolowania swoich czynów wykazywanych względem alkoholu. Człowiek nie jest wstanie przerwać picia, mimo, iż osiągnął już stan odurzenia.
Warto także wyjaśnić czym de facto jest wspomniana wcześniej tolerancja alkoholowa. Otóż osoba uzależniona w trakcie długotrwałego picia alkoholu przyzwyczaja swój organizm do obecności alkoholu we krwi. Tym samym, organizm nie wykazuje objawów odurzenia przy dawce, która jeszcze do niedawna była wystarczająca. Człowiek więc aby odczuć psychoaktywne działanie napojów procentowych zmuszony jest do sięgnięcia po jego większe ilości.
Ostatnim objawem uzależnienia alkoholowego jest całkowite skoncentrowanie uwagi jednostki uzależnione, a także koncentracja życia wokół używki. Niestety, ten objaw dotyka także najbliższego środowiska chorego.
Należy mieć na uwadze, że objawy alkoholizmu wraz z upływem czasu, o ile nie są one poddawane leczeniu i terapii, nasilają się, prowadząc przy tym do coraz większych zaburzeń i degradacji.
Leczenie alkoholizmu – metody
W Polsce alkoholizm jest leczony bezpłatnie. Psychoterapia jednak jest procesem długotrwałym. Jak pokazuje praktyka, skuteczne terapia musi trwać około dwóch lat, aby Pacjent miał szanse odczuć jakiekolwiek efekty. Profesjonalna pomoc oferowana jest każdej potrzebującej osobie, niezależnie etapu rozwoju jej choroby alkoholowej. Jest to duży atut, ponieważ zarówno osoby w początkowej fazie uzależnienia, jak i te, których przypadek jest bardziej zaawansowany mają szansę na uzyskanie pomocy dostosowanej pod ich konkretny przypadek.
W specjalistycznych placówkach leczenie alkoholizmu odbywa się w zamkniętych oddziałach terapeutycznych w warunkach ambulatoryjnych. Metody pracy wykorzystywane z Pacjentem opierają się głównie na psychoterapii, jednak jeżeli zachodzi taka potrzeba, lekarz może zadecydować o włączeniu leczenia farmakologicznego.
Duże znaczenie w wychodzeniu z nałogu ma uświadomienie sobie przez Pacjenta własnej choroby, a także powinien wykazywać się motywacją do zmian i do wytrwaniu w leczeniu. W tym celu wykorzystywane przez terapeutów są tak zwane dysonanse moralne. W ten sposób alkoholik ma możliwość uzmysłowienia sobie, że priorytetem w jego życiu i nadrzędną wartością jest rodzina lub praca, a napoje alkoholowe stanowią przyczynę zniszczenia wartości rodzinnych i kariery zawodowej, stanowiąc tym samym przeciwieństwo dobrobytu. Co więcej, skuteczność terapii w dużej mierze zależne jest od odpowiedniego zindywidualizowania procesu zdrowienia.
Leczenie alkoholizmu za pomocą terapii
Pierwszym krokiem ku życiu bez uzależnień jest odbycie wizyty w poradni leczenia odwykowego. Pacjenci mają do dyspozycji także poradnie leczenia uzależnień. Miejsca te organizują spotkania terapeutyczne popołudniami, maksymalnie trzy razy w tygodniu. Pierwszy etap leczenia trwa od czterech miesięcy do pół roku. Co ciekawe, również rodziny alkoholików mogą skierować swoich bliskich na takie leczenie.
Alternatywą jest leczenie ambulatoryjne w oddziale dziennego pobytu. Tutaj terapia trwa maksymalnie dwa miesiące, przy czym zajęcia organizowane są w dni powszednie, zazwyczaj od ósmej rano do godziny czternastej. Warto mieć na uwadze, że nie każda osoba może skorzystać z tego typu leczenia. Mają na to wpływ czynniki społeczne, do których zalicza się obracanie się wokół osób spożywających alkohol, a także problem z zachowaniem trzeźwości jest tutaj główną przyczyną zaniechania terapii. Osoby chore mogą zostać skierowane na oddział całodobowy, gdzie leczenie trwa od sześciu do ośmiu tygodni. Z kolei, jeżeli istnieje podejrzenie zagrożenia życia, alkoholik natychmiastowo jest kierowany na oddział leczenia zespołu abstynencyjnego, gdzie hospitalizacja trwa maksymalnie dziesięć dni.
Farmakologiczne leczenie alkoholizmu – zastrzyk antyalkoholowy
Środki farmakologiczne wykorzystywane są najczęściej w sytuacjach pojawiających się zespołu abstynencyjnego. Jest on charakterystyczny w sytuacjach, w których Pacjent decyduje się na odstawienie alkoholu przy rozwiniętej już chorobie alkoholowej. Wykorzystywane w tym przypadku są leki podawane dożylnie lub doustnie. Ich celem jest nawodnienie organizmu, uzupełnienie braków witaminowych, a także mają za zadanie zadziałać przeciwlękowo (za pomocą benzodiazepin), przeciwpadaczkowo, wyciszająco i nasennie. Oczywiście jeżeli lekarz zauważy taką potrzebę, mogą zostać podane inne leki i substancje. Warto jednak farmakoterapię łączyć z psychoterapią.
Alternatywną metodą farmakologiczną jest metoda awersyjna. Najbardziej popularna jest tutaj wszywka alkoholowa Esperal Warszawa podawana podskórnie, jednak znane są także zastrzyki antyalkoholowe oraz tabletki. Wszystkie z nich posiadają w składzie Disulfiram. Jeżeli zostanie on połączony z etanolem, pojawia się nieprzyjemne reakcja.
Zastrzyk antyalkoholowy – działanie Disulfiramu i wskazania
Działanie Disulfiramu opisuje się jako zaburzenia metabolizmu alkoholu w organizmie. Zostaje tutaj zahamowane działanie dehydrogenazy aldehydowej, przez co trudno zachodzi proces utleniania szkodliwego aldehydu octowego wywołującego zatrucie alkoholowe do mniej szkodliwego kwasu octowego. Jest to podstawa działania reakcji disulfiramowej. Tym samym, od leczenia awersyjnego oczekuje się powstrzymania Pacjenta od konsumpcji alkoholu. Warto jednak mieć na uwadze, że w Polsce leczenie Disulfiramem jest możliwe tylko w sytuacji wyrażenia przez Pacjenta pisemnej zgody. Musi ona przebiegać pod kontrolą medyczną.
Przeciwwskazania do stosowania zastrzyku
Przeciwwskazania do wykonania zastrzyku antyalkoholowego są następujące:
- Nadwrażliwość na składniki zastrzyku,
- Nietrzeźwość,
- Brak zachowania abstynencji przez minimum 24 godziny,
- Choroby układu krążenia, sercowego oraz naczyniowego,
- Zapalenie nerwu wzrokowego,
- Zaburzenia psychiczne,
- Choroby układu oddechowego,
- Cukrzyca,
- Epilepsja,
- Choroby nerek, wątroby i tarczycy.
Po podaniu zastrzyku nie należy zażywać alkoholu.
