5 sierpnia, 2021
Uzależnienie od alkoholu inaczej nazywa się chorobą alkoholową, alkoholizmem lub po prostu uzależnieniem alkoholowym. Stanowi ono rodzaj zaburzenia, które polega na zatraceniu kontroli w aspekcie ilości, częstotliwości, jak i pory konsumpcji napojów procentowych. W tym temacie kluczowa jest sam brak umiejętności samokontroli, szczególnie ilości produktów wyskokowych, jest fundamentem postawienia odpowiedniej diagnozy chorobowej. W literaturze medyczno-psychologicznej wyróżnia się cztery etapy rozwoju alkoholizmu, przy czym warto zaznaczyć, że każda z nich jest dobrym momentem na rozpoczęcie odpowiednich działań antyalkoholowych, jednak należy mieć na uwadze, że im wcześniej podejmie się specjalistyczną terapię, tym czas samego dochodzenia do homeostazy jest krótszy, a proces zdrowienia – łatwiejszy. Warto więc zastanowić się, czy tak naprawdę jest trzeźwość, a także od czego alkoholik powinien rozpocząć swoje działania. Najprościej rzecz ujmując, trzeźwość jest to stałe poznawanie siebie i wprowadzanie trwałych zmian. Tylko zaniechanie zaprzeczania połączone z przedostawaniem się przez zakłamanie do logicznego myślenia umożliwiające logiczne ocenianie faktów, umożliwia zapoczątkowanie wychodzenia z uzależnienia. Warto podkreślić tutaj słowo „zapoczątkować”, ponieważ sama droga do uzyskania zdrowia psychicznego, fizycznego, emocjonalnego, jak i społecznego jest trudna, żmudna, czaso- i pracochłonna.
Proces przezwyciężania uzależnienia alkoholowego przebiega etapowo i stopniowo, przy czym należy pamiętać, że ostateczny sukces zależny jest od wielu czynników, w największym stopniu od samego alkoholika – tym samym nawet najnowocześniejsze metody i najbardziej doświadczony terapeuta przy braku zaangażowania ze strony Pacjenta będzie całkowicie nieskuteczny.
Leczenie alkoholizmu zaczyna się w momencie, kiedy osoba uzależniona szczerze przyznaje się przed samym sobą, że wykazuje ryzykowne zachowania względem alkoholu i rozumie powagę sytuacji, w jakiej obecnie się znajduje. Zwykle bodźcem, który generuje autorefleksję jest trudne, stresujące lub traumatyczne wydarzenie, np. utrata pracy, trudności w spłacie długów, rozłam rodziny (zazwyczaj rozwód). Tym samym, uznaje się, że aby alkoholik zechciał wprowadzić zmiany, musi sięgnąć przysłowiowego „dna”, od którego musi się odbić. Istotną funkcję pełni tutaj lęk i desperacja, które stanowią punkt zwrotny w piciu. Również czas jest dość istotny. Przyjmuje się, że im szybciej dana osoba zacznie odczuwać wszelkiego rodzaju dyskomfort związany z konsekwencjami picia alkoholu, tym szybciej zaczną tworzyć się pewne szczeliny w jego indywidualnym systemie zakłamania. Prawda jest taka, że pod wpływem alkoholizmu, osoba uzależniona przestaje odczuwać większość emocji, ma trudności w okazywaniu i rozumieniu uczuć, koncentruje się jedynie na pozyskiwaniu kolejnych dawek napojów psychoaktywnych. Z tego powodu jedynie bolesne i bardzo kosztowne konsekwencje są w stanie rozbudzić motywację do sięgnięcia po pomoc w celu dokonania trwałych zmian we własnym życiu.
Podstawowym krokiem na drodze do trzeźwości jest przeprowadzenie konfrontacji z własnym nałogiem, o czym nieco więcej wspomniane było we wstępie. Zwykle alkoholik w takiej sytuacji odczuwa porażkę, bezsilność, lęk, frustrację i zagubienie.
Krok drugi to rozpoczęcie abstynencji. Zwykle na początku wymusza się trzeźwość, jednak za pomocą specjalistycznej pomocy ze strony terapeutów i lekarzy alkoholik przechodzi w fazę stabilizacji. Ważne jest tutaj to, aby osoba uzależniona uświadomiła sobie i zaakceptowała fakt, iż jest chora. Bez takiego nastawienia proces zdrowienia się wydłuży, a w konsekwencji stanie się jedynie pozorny, przez co nietrwały i nieefektywny.
Krok nr 3 to chęć przeprowadzenia i osiągnięcia zmian w życiu. Fundamentem sukcesu w prowadzeniu procesu zdrowienia jest samoświadomość, a także zaangażowanie osoby uzależnionej. Mówi się, że alkoholik w pewnym momencie musi przestać „walczyć”, a w końcu zacząć zdrowieć. Walka rozumiana jest tutaj jako:
Jedynie pełna akceptacja własnej sytuacji umożliwia osiągnięcie ulgi i ukojenia, ma także zdolność do wyciszenia negatywnych emocji. Samo zaprzestanie picia jest bardzo ważne, jednak kluczem jest jego trwałe utrzymanie. Tym samym trzeźwienie i abstynencja powinny być traktowane jako styl życia, który obejmuje uwolnienie się od niezdrowych (alkoholowych) schematów myślenia, uczuć i ogólnej aktywności. Warto zwrócić jeszcze uwagę na korzyści, jakie wynikają z utrzymania trzeźwego obrazu rzeczywistości w relacji z sobą samym, a także innymi ludźmi i otoczeniem. Rezygnacja z alkoholu musi być decyzją podjętą samodzielnie, dobrowolnie i w pełnej świadomości swojej sytuacji. Tym samym trwałe prospołeczne zachowania utrzymają się jedynie wtedy, kiedy stale będą podtrzymywane nowe (zdrowe) przekonania.
Krokiem czwartym jest motywacja do zmian. Stanowi ona jeden z elementów diagnozy, która obejmuje takie komponenty, jak:
Podczas procesu zdrowienia osoby uzależnionej, motywację postrzega się jako początek zmian. Powinna ona być dynamiczna, mieć możliwość jej modyfikacji, a także być podatna na ukształtowanie pod wpływem współpracy na linii Pacjent-terapeuta.
Można wyróżnić szczęść faz procesu trzeźwienia, do których zalicza się:
Podsumowując, uzależnienie alkoholowe stanowi jednostkę chorobową, zaburzającą prawidłowe funkcjonowanie takiej osoby na wszystkich sferach jej aktywności. Mimo, iż proces trzeźwienia i odzyskiwania zdrowia jest trudny, długi i niejednokrotnie bolesny, alkoholizm jest zaburzeniem, z którym można podjąć skuteczną walkę. Należy pamiętać, że sukces terapeutyczny w największym stopniu zależny jest od nas samych. Czas uzależnienia nie jest więc najbardziej istotny, można pić przez 5 lat, a nawet i 25 – jeżeli szczerze dąży się do zmian, osoba uzależniona jest w stanie na nowo normalnie żyć.